Hardnekkige misverstanden over het einde van alimentatie na scheiding

• Alimentatie

In het onderstaande wil ik een tweetal hardnekkige misverstanden bespreken over het einde van de alimentatieverplichting. Deze komen wij in onze familierecht praktijk vaak tegen.

1. Betalingsverplichting kinder- en partneralimentatie stopt bij faillissement en bij 65 jaar.

Nee, de alimentatieverplichting stopt niet automatisch ingeval van faillissement en ook niet wanneer men met pensioen gaat. De betaler moet zelf actie ondernemen om de alimentatie te verlagen of te stoppen, dus overleggen of een procedure starten. Eigenlijk kunt u er alleen zeker van zijn dat de verplichting stopt bij een hertrouwen van de ontvanger en bij overlijden. In alle andere gevallen – zelfs na de huidige 12-jaar termijn in de wet – is beëindiging niet zeker of is er een kans dat de rechter verlengt.

2. De alimentatieplicht eindigt zodra de vrouw gaat samenwonen.

Ik ga uit van het meest voorkomende geval dat de man de alimentatie betaalt en de vrouw die ontvangt. In de wet staat dat de alimentatieplicht eindigt zodra de vrouw een huwelijk of geregistreerd partnerschap aangaat. Of wanneer de vrouw gaat samenwonen alsof zij gehuwd of geregistreerd is. De datum van huwelijk of geregistreerd partnerschap is makkelijk vast te stellen. De alimentatiebetaling zal dan inderdaad zonder probleem per die datum beëindigd kunnen worden.

Samenwonen

Samenwonen is een andere kwestie. Er ontstaan vaak grote conflicten als de ander gaat samenwonen, maar zij dat blijft ontkennen. Het probleem is dat de ‘samenwoning alsof …’ dan zo ongelooflijk moeilijk is vast te stellen. De man heeft een uitermate lastige bewijsplicht en menige betaler van alimentatie is gestrand in procedures hierover. De rechter is bovendien zeer terughoudend in het beëindigen van de alimentatie op deze grond, omdat de alimentatie in deze gevallen definitief eindigt en (tenzij in een echtscheidingsconvenant anders is afgesproken) niet meer herleeft na het einde van de samenwoning.

Hoge Raad

Opmerkelijk is in dit verband, dat de Hoge Raad in zijn uitspraak van 20 december 2013 heeft bepaald, dat de vrouw recht bleef houden op alimentatie hoewel zij ging samenleven met een gehuwde partner. Zolang haar nieuwe partner gehuwd bleef, gold hun samenwoning niet als ‘samenwonen alsof men gehuwd is’, zelfs niet terwijl het huwelijk van haar nieuwe partner in stand werd gehouden om de alimentatieverplichting te laten voortduren.

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden

Aan de andere kant heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden onlangs de alimentatie van een vrouw beëindigd, ondanks dat de man, met wie zij samenwoonde, nog steeds een eigen huis had. Hij verbleef echter het merendeel van de tijd bij de vrouw. Het Hof vond dat alle elementen aanwezig waren, die leidden tot het oordeel, dat de vrouw ‘samenwoonde met een ander alsof er sprake was van een huwelijk of geregistreerd partnerschap’.

Hopelijk maakt deze laatste uitspraak een einde aan de truc dat de nieuwe partner van de vrouw in naam en eigen huis aanhoudt om te zorgen dat zij kunnen samenwonen met behoud van de alimentatie van de vrouw. Voor een succesvolle procedure bij dergelijke geslepenheid moet de man wel een behoorlijke investering over hebben, want vaak lukt het niet zonder een detectivebureau.